Blog: Leven met Kunst

Verhalen van bijzondere privé kunstcollecties.

De kunstcollectie van Sandra Lewis-Nieuw: “Een kunstwerk verrijkt je leven”.

Als Sandra haar eerste kunstwerk koopt, is zij zelf in opleiding bij de -toenmalige- Curaçaosche Akademie voor Beeldende Kunsten. Als onderdeel van het curriculum bezoekt zij een expositie van de keramisten Nel Simon (1938-2022) en Norva Sling in het Curaçaosch Museum. In de tentoonstelling ziet zij een beeld van Norva Sling getiteld ‘Basha un kos pa nos’ (Schenk ons iets in), waar zij helemaal verliefd op raakt. Sandra koopt het, zonder veel omhaal. Het is Sandra’s eerste kunstaankoop en heeft daarom nog altijd een speciale betekenis voor haar.

Sandra koopt kunst eenvoudigweg omdat zij iets mooi vindt, én omdat het haar gelukkig maakt. Een kunstwerk verrijkt je leven, vindt Sandra, want je omringt jezelf met mooie dingen. Iedere keer als je een werk ziet, kijk je naar iets moois, en dat blijft een geschenk, legt zij uit. Daarnaast kan een kunstwerk uitdrukken wat je soms niet met woorden kunt uitleggen, en ook dat fascineert haar.

Een kunstwerk kan in één beeld vangen, wat je anders met heel veel woorden moet uitleggen. Sandra wijst naar een beeld van Norva Sling, ‘Famia’ (Familie) uit 1982, die de verbondenheid van een gezin uitbeeldt. Een man en vrouw staan verstrengeld in een innige omhelzing terwijl een klein meisje hun bij de benen omarmt en naar hun opkijkt. Typerend voor het werk van Norva Sling, is het een eenvoudig beeld met een grote zeggingskracht. Haar gezin is voor Sandra het belangrijkste op aarde en het beeld heeft in haar huis een prominente plek.

Samen met haar man Wendol Lewis koopt Sandra door de jaren heen regelmatig kunst. Het liefst kopen zij werk van lokale kunstenaars, omdat zij het beiden belangrijk vinden om de lokale kunstsector te steunen. Dat neemt niet weg dat Sandra ook tijdens haar buitenlandse reizen kunst en kunstnijverheid aanschaft.

Het grootste deel van Sandra’s collectie heeft zij in haar huis op Tera Cora. Zij heeft onder meer werk van Yubi Kirindongo, Norva Sling, Hortence Brouwn, Jean Girigori, Ariadne Faries, Saida Hernandez, Papy Adriana, Evelien Sipkes, Richard Doest, Morgaine Parris, Asyla ten Holt, Anguine Hodge, Reuben Lake (1943-2015) en Roald Schotborgh (1933-2011). Van sommige kunstenaars heeft zij één schilderij of beeld. Van andere heeft zij meerdere stukken. Bijvoorbeeld van de beeldhouwers Hortence Brouwn en Norva Sling heeft zij respectievelijk 7 en 11 werken in bezit.

In de huiskamer hangt een olieverf schilderij van de veerpont in de Sint Annabaai, met op de achtergrond enkele gebouwen van de Handelskade. Het is een werk van Papy Adriana uit 1980, door Sandra gekocht op de kunstmarkt Plaza di Arte. Sandra meldt glimlachend dat zij destijds de eerste was die een werk van hem kocht. In die jaren was Egberdien van Rossum (1921) reeds opgehouden met het organiseren van de populaire kunstmarkt. Sandra had het in 1976 van haar overgenomen, samen met May Voges, Klarina Gomez en wijlen Marja Martina. Lange tijd organiseerden zij samen, twee keer per jaar, het Plaza di Arte.

Papy Adriana is inmiddels een bekend kunstenaar en runt zelfs een particuliere kunstacademie. Sandra stond aan het begin van zijn kunst carrière. Eerst hielp zij hem om zijn werk te verkopen en in 2000 organiseerde zij samen met Lionel Janga de eerste solo tentoonstelling van Papy Adriana in Otrobanda. Door die solo raakte Papy bekend bij het grote publiek.

Sandra is altijd geïnteresseerd geweest in kunst en kunstnijverheid. Als kind ziet zij in Punda, de naïeve schilder Hipólito Ocalia (1916-1984) zijn werk te koop aanbieden. Hoewel zij toen dolgraag eentje had willen hebben, was dat toentertijd niet iets wat je je moeder kon vragen.

Als tiener maakt zij zelf sieraden met leer, kralen, zilver- en koperdraad en heeft zij een kleine klantenkring. Voordat zij de middelbare school afmaakt heeft zij al haar diploma L.O. Handenarbeid op zak. Na HAVO gaat Sandra naar de Curaçaosche Akademie voor Beeldende Kunsten, die toen geleid werd door José Maria Capricorne (1932). Daar krijgt zij onder anderen les van Felix de Rooy, Carl van der Meulen, Anna Oltheten, Rodney Daal en Philip Rademaker.

Van 1977 tot 1979 doet Sandra een opleiding voor Textiele Werkvormen. Als cursist bezoekt zij een expositie van wijlen Carmita Henriquez. Poppenmaker Carmita Henriquez vervaardigde poppen in historische kleding om oude tradities in ere te houden. De kleding van de poppen werd door Carmita Henriquez nauwgezet nagemaakt in stof en kant, soms zelfs met bijbehorende gouden sieraden. Sandra herinnert zich de scenes die met de poppen werden uitgebeeld. Onder andere een dooptafereel met een yaya die de baby vasthoudt, of een kloosterzuster in habijt en nonnenkap, die les geeft aan een klas. Het werk van Carmita Henriquez inspireert Sandra om ook scenes uit te beelden in haar eigen werkstukken.

Op 31 maart 1983, haar verjaardag, opent Sandra samen met Grace Martijn haar eerste winkel/werkplaats, ‘Kas di Arte Kòrsou’, aan de Schrijnwerkerstraat in Otrobanda. Hier begint zij met de productie van handgemaakte souvenirs. Een van de producten die goed loopt is het met de hand gegraveerd glas. Verschillende Curaçaoënaars die thuis handgemaakte producten maken, verkopen het via haar winkel. Daarnaast is er ook een groep kunstenaars die via haar werkplaats hun kunstwerken aanbieden. Sandra noemt namen van nu bekende kunstenaars als Yubi Kirindongo, Felix de Rooy, Tony Monsanto (1946-2014), Papy Adriana, Dineke van der Geest (1938-1997), Anguine Hodge, Eb Marcano (1939-2012) en Hortence Brouwn. Regelmatig vinden kunstenaars via Sandra’s werkplaats hun eerste koper.

Soms gebeuren er onverwachte dingen. Zo krijgt Sandra van wijlen Eb Marcano, 46 pentekeningen. Sandra is blij met het spontane gebaar maar ziet het ook als een verantwoordelijkheid omdat de tekeningen erg kwetsbaar zijn. Samen met Lionel Janga besluit zij om de tekeningen als prent uit te geven en een kleine catalogus te publiceren: ‘De fantastische wereld van Eb Marcano’ (2014), met een voorwoord van kunstenaar Anna Oltheten. Op die manier is het werk gedocumenteerd en komt het opnieuw onder de aandacht van het publiek.

Natuurlijk is het zo dat je soms werk aanschaft waar je later spijt van krijgt. Maar, zegt Sandra, soms krijg je spijt van iets dat je níet hebt gekocht en dat is veel vervelender. Voor een overzichtsexpositie van Norva Sling in Nederland geeft Sandra enkele werken uit haar collectie in bruikleen. Sandra merkt op dat het haar nog steeds spijt dat zij destijds niet méér werken van Norva heeft gekocht.

Sandra heeft 40 jaar gewerkt als docent Cultureel Artistieke Vorming. Daarnaast had en heeft zij haar winkel en werkplaats waar zij zich ook inzet voor het behoud van kennis van ambachten als blikslager, stoelmatten en het maken van patchwork doeken. Met name is zij geïnteresseerd om de kennis door te geven aan jongere generaties. In 2016 ontvangt Sandra de Krus di Mérito, als erkenning voor haar inzet en toewijding voor het behoud van kennis en tradities, maar ook voor veertig jaar docentschap, haar voorzitterschap van fundashon Pro Monumento én haar dienstbaarheid, omdat Sandra vanaf jong onbezoldigd deelneemt aan maatschappelijke organisaties en stichtingen.

Momenteel heeft Sandra een ‘pop-up’ winkel aan de Breedestraat in Otrobanda, ‘Curaçao Creations’ waar zij handgemaakte souvenirs en kunstwerken verkoopt. Het atelier waar de souvenirs geproduceerd worden ligt aan de Witteweg en bestaat sinds 2005.

Sandra ziet kunst en cultuur als de ruggengraat van een samenleving. Het geeft eigenwaarde, het verbindt en het helpt ons vooruit in het leven. Daarom is zij kunstkoper en heeft zij haar werkplaats waar zij haar kennis van onze cultuur vergaart en deelt. Want vergis je niet, zegt Sandra, als het erop aankomt is het onze kunst en cultuur die definieert wie wij zijn.

Deze serie schijnt licht op onze lokale kunstverzamelaars. Curaçao heeft een uitgebreid en divers aanbod aan kunst. Logisch dat er dan een grote groep afnemers is, ofwel kunstkopers en verzamelaars. Wij willen graag meer weten over deze kunstliefhebbers en gaan daarom met hun in gesprek.
Keramisch beeld door Norva Sling ‘Famia’ (1982).
Een vroeg werk van Papy Adriana, een schilderij van de veerpont in de St. Annabaai (1980).
Twee beeldjes van Sandra Lewis Nieuw: ‘Bende kos dushi’ en ‘Yu di Kòrsou’.
Prent (van Eb Marcano (1939-2012).