De open plek in de tentoonstelling
Het was aan het einde van de middag en ik stond in één van de prachtige zalen van Villa Maria op Scharloo, waar ik een expositie had ingericht. De ruime, hoge zalen van deze laat 19e eeuwse stadsvilla zijn bij uitstek geschikt voor exposities. De originele houten deuren en hoge ramen in diepe nissen, en de glanzende houten vloer zorgen voor een sfeervolle uitstraling.
De locatie was geweldig en alles was klaar voor de opening, maar één plek was nog leeg want het kunstwerk was niet afgeleverd door de maker. Ik belde weer naar de kunstenaar en stuurde een schietgebedje de ether in.
Veertien nieuwe kunstwerken
In 2017 organiseerde ik voor -het voormalige- Kas di Kultura de expositie ‘Tula. Historia Kompartí’ (Tula. Gedeeld Verleden). De expositie ging over de vrijdheidsstrijd van de totslaafgemaakten in 1795 en was gebaseerd op de uitgave van Charles P. Do Rego, ‘Sklabitut I Rebelion 1795’ (Slavernij en Rebellie 1795).
Veertien kunstenaars deden mee aan deze bijzondere expositie en ieder had, geïnspireerd op een deel van deze historische gebeurtenis, een nieuw kunstwerk gemaakt. Deze kunstwerken met hun uitleg vormden de tentoonstelling, samen met tekstborden met informatie over de belangrijkste onderdelen van de strijd.
“Ik laat je echt niet in de steek”
De opening was gepland op 3 oktober, de datum waarop ieder jaar de executie van de belangrijkste leiders van deze strijd tegen slavernij wordt herdacht. In 2017 was het 222 jaar geleden dat de gebeurtenis had plaats gevonden. De opening was in samenwerking met Plataforma Sklabitut i Herensia di Sklabitut (Platform Slavernij en de Erfenis van Slavernij). Er waren die avond verschillende sprekers en we verwachtten een grote opkomst.
Een open plek in de tentoonstelling was wel het laatste wat ik kon gebruiken en ik pakte vertwijfeld mijn telefoon, hopend op een positief bericht.
De kunstenaar nam meteen de telefoon op, maakte grapjes maar verontschuldigde zich niet. Wel verzekerde hij mij dat hij bijna klaar was en alles in orde zou komen. “Ik laat je echt niet in de steek, Josée”, zei hij.
Op het nippertje
’s Avonds stond het werk er inderdaad en het was perfect. Er viel een last van mij af en ik moest grinniken toen ik de plagende blik van de kunstenaar ontwaarde. Het beeld stond er, precies zoals wij het samen besproken hadden.
Alleen zag ik meteen dat het op de toegewezen plek te veel aandacht naar zich toetrok. Bij een thematentoonstelling als deze, is dat niet de bedoeling. Alle werken moeten evenveel aandacht krijgen en de opstelling moet goed in balans zijn.
Een ‘kleine’ wijziging
Veel tijd om een goede oplossing te bedenken had ik op dat moment niet want we zouden al snel gaan starten. Terwijl ik mij afvroeg wat ik moest doen keek ik de zaal in naar alle werken die opgesteld stonden. Op dat moment kreeg ik een idee en besloot om het werk van plaats te veranderen. Het was jammer, om de chronologie van de opstelling te doorbreken, maar het moest. Wat het verhaal betrof kon het, zonder dat het publiek het zou merken.
Ik legde de kunstenaar uit dat wij het beeld moesten verplaatsen en wees hem de nieuwe plek aan. Gelukkig begreep hij wat ik bedoelde. Door mijn jarenlange ervaring weet ik dat soms een ‘kleine’ wijziging voldoende is om een bepaald effect te bereiken. In dit geval zag ik dat wij het werk moesten verhuizen. Zodra we het op de nieuwe plek hadden geplaatst was de balans terug en vormde de tentoonstelling weer een eenheid. Wij waren klaar en ik kon opgelucht plaatsnemen tussen het publiek voor de openingsceremonie.
Een goede aanleiding
Deze expositie ‘Tula. Historia Kompartí’, was onderdeel van de jaarlijkse herdenking van 3 oktober 1795. Een tentoonstelling van beeldende kunst heeft altijd een aanleiding. Het kan zijn om het werk van een kunstenaar meer bekendheid te geven of een specifiek thema te belichten. De viering van een jubileum of herdenking is eveneens een goede aanleiding voor een tentoonstelling.
Door een herdenking te koppelen aan een expositie van beeldende kunst, kun je op een originele en creatieve manier de gebeurtenis vieren en er meer impact aan geven doordat het een verdieping brengt in het evenement. Je boodschap of verhaal is in de zaal aanwezig en wordt verteld door de kunst. Het is aanleiding tot gesprek voor de gasten. Mensen die normaliter niet de gelegenheid hebben om naar tentoonstellingen te gaan, genieten van de mogelijkheid die hun onverwachts geboden wordt om op een ongedwongen manier met kunst in contact te zijn.
De opdrachtgever merkt dat zijn thema resoneert. De boodschap blijft langer hangen bij de mensen en stemt tot nadenken. Dat is de kracht van het beeld en hoe kunstwerken voor je kunnen spreken.
Daarnaast blijft een tentoonstelling vaak langer staan. Dat biedt weer de gelegenheid om er meerdere activiteiten aan te koppelen.
Heb je een idee?
Misschien ben je nu benieuwd of een kunsttentoonstelling iets is voor jouw jubileum? Of wil je met mij van gedachten wisselen over een tentoonstellingsidee? Klik dan op de knop voor contact.
Mijn eerste kennismaking met Josée Thissen was tijdens de voorbereidingen van de grote expositie ‘Arte ’99’ gedurende het jaar 1998, waar zij als gast curator deelnam aan de selectie van de deelnemende kunstenaars en kunstwerken uit het hele koninkrijk.
Haar professionaliteit manifesteerde zich in haar onafhankelijke blik en administratieve kwaliteiten door met kennis van zaken de commissie door de vele inzendingen te leiden.
Haar toewijding aan haar werk blijkt uit het feit dat ze al meer dan 20 jaar een constante factor is in de ondersteuning van de kunstenaars, hetzij door de verschillende exposities waar zij als curator optreedt, maar ook door het zeer accuraat bijhouden van de website curacao-art.com. Deze website is heel belangrijk voor iedereen die op zoek is naar informatie over de kunst op Curaçao, maar ook belangrijk voor de jeugd als ondersteuning bij het maken van schoolprojecten.
Naast curator en kunstliefhebber is Josée ook kunstverzamelaar.
Josée Thissen is één van de belangrijke motoren achter het vastleggen van de kunsthistorische ontwikkeling van Curaçao.
Lijst van tentoonstellingen en projecten
2022: Curator voor D-Bottle: Art-bottle door Garrick Marchena.
2020: De ‘Recreate local art challenge’ voor Landhuis Bloemhof.
2019: ‘Imágen di Pasado’ / ‘Verbeeld Verleden’ voor Nationaal Archief Curaçao.
2019: Muurschilderingen ‘Festival di Pueblo 2019’ in Otrobanda.
2018: Groepsexpositie ‘Yu di Kòrsou Uní’ voor Gallery Alma Blou.
2018: Muurschilderingen ‘Festival di Pueblo 2018’ in Otrobanda.
2018: Co-curator voor ‘Magna Mater’, georganiseerd door Ive Antonia in Huize Scherpenheuvel.
2017: ‘Tula, Historia Kompartí’ (Tula. Gedeeld Verleden), voor Kas di Kultura Kòrsou in Villa Maria.
2017: Solo expositie van Martie Genger ‘Stima otro. Bida di Martie Genger’, in Villa Maria.
2008: Project en expositie ‘Caring for Art’ over onderhoud en behoud van kunst, Landhuis Bloemhof.
2007: ‘Celestial Beauty – Beyesa Selestial’, ikonen door Ive Antonia, Landhuis Bloemhof.
2006: ‘Historische Momenten van het eiland Kòrsou’, grafiek van Jan Toeter, Landhuis Bloemhof.
2006: Thema-expositie ‘Un laman di arte’, voor Landhuis Bloemhof.
2006: Thema-expositie ‘Nos Arkitektura den un leshi’ (Our architecture picture-framed), Landhuis Bloemhof.
2005: Jubileum-expositie ‘A Journey Through India. Dakshin-art’, voor Boolchand’s/Landhuis Bloemhof.
2005: Thema-expositie ‘Muhé Koroná’ (De gekroonde vrouw), voor Landhuis Bloemhof.
2004: Thema-expositie ‘Inspiration. Art inspired by Curaçao lines, colors, and rhythms’, Landhuis Bloemhof.
2004: Thema-expositie ‘Kere den Arte’ (Geloof in Kunst), Landhuis Bloemhof.
2004: Thema-expositie ‘A naive look at life in the Caribbean’. Voor Landhuis Bloemhof.
2003: Thema-expositie ‘Apstrakto’ (Abstract), Eigen collectie Landhuis Bloemhof.
1999: Assistent curator ‘Arte ’99… ayera awe mañan’, voor Maduro & Curiel’s Bank, Scharloo Abou.
